Logic học Phật giáo

Giới thiệu cuốn sách Logic học Phật giáo

Cuốn sách Logic học Phật giáo của Tiến sĩ Phạm Quỳnh là một tác phẩm nghiên cứu chuyên sâu, đầy tâm huyết về một lĩnh vực đặc thù trong triết học Phật giáo. Qua hơn 1000 năm phát triển, Logic học Phật giáo (hay Nhân minh học) không chỉ là một hệ thống tri thức mang đậm tính triết lý của phương Đông mà còn có giá trị tương đồng và độc đáo so với Logic học phương Tây. Cuốn sách là một cầu nối giúp độc giả khám phá những phương pháp tư duy sắc sảo, minh triết trong triết học Phật giáo.

1. Nguồn gốc hình thành và sự phát triển của Logic học Phật giáo

Phần đầu của cuốn sách đưa độc giả quay ngược dòng lịch sử, khám phá cội nguồn và sự phát triển của Logic học Phật giáo. Từ những tư tưởng sơ khai trước thời Dignāga, tác phẩm dẫn dắt bạn đọc đến những cải cách quan trọng trong lĩnh vực này, đặc biệt qua những đóng góp của các luận sư Dignāga và Dharmakīrti. Họ không chỉ xây dựng hệ thống Logic học Phật giáo mà còn hoàn thiện các phương pháp lập luận, làm phong phú thêm truyền thống triết học Ấn Độ.

Bằng cách phân tích những lý luận của hai luận sư lớn này, tác giả đã làm sáng tỏ sự canh tân vượt bậc mà Logic học Phật giáo mang lại. Sự kết hợp hài hòa giữa thực tại luận và nhận thức luận trong triết học Phật giáo chính là một điểm nhấn quan trọng trong chương này.

2. Những nội dung cơ bản của Logic học Phật giáo

Một trong những thế mạnh của cuốn sách là hệ thống hóa các nội dung trọng yếu của Logic học Phật giáo. Tác giả khéo léo giới thiệu về:

Mục đích và phạm vi: Logic học Phật giáo không chỉ là công cụ nhận thức, mà còn là phương pháp giảng giải và truyền đạt giáo pháp hiệu quả.
Hiện lượng và tỷ lượng: Hai khái niệm này được phân tích tỉ mỉ, giúp độc giả hiểu rõ cách mà triết học Phật giáo lý giải về nhận thức trực tiếp (hiện lượng) và suy luận gián tiếp (tỷ lượng).
Phi lượng: Những khái niệm về nhận thức sai lầm và cách nhận diện phi lượng cũng được trình bày một cách dễ hiểu, hệ thống.

3. Giá trị nhận thức của Logic học Phật giáo

Chương cuối cùng của sách tập trung vào giá trị mà Logic học Phật giáo mang lại, nhìn từ hai khía cạnh chính: nhận thức luận và logic học.

Từ góc độ nhận thức luận, Logic học Phật giáo cung cấp những công cụ phân tích và phản biện sắc bén, giúp con người nhận thức đúng đắn về thực tại. Tác giả nhấn mạnh rằng, trong sự tương đồng với Logic học phương Tây, Logic học Phật giáo có những đặc điểm độc đáo, như khả năng tổng hợp giữa nhận thức trực tiếp và suy luận, hoặc cách lý giải sâu sắc về bản chất của sai lầm nhận thức.

Từ góc độ Logic học, cuốn sách chỉ ra rằng Logic học Phật giáo không chỉ đơn thuần là công cụ tư duy mà còn phản ánh rõ ràng về cấu trúc lập luận, từ đó giúp xây dựng các hệ thống lý luận chặt chẽ.

Điểm nhấn về tác giả

Cuốn sách Logic học Phật giáo là thành quả của nhiều năm nghiên cứu của Tiến sĩ Phạm Quỳnh, một chuyên gia uy tín trong lĩnh vực triết học và logic học phương Đông. Ông không chỉ giảng dạy và nghiên cứu tại các cơ sở học thuật hàng đầu như Học viện Phật giáo Việt Nam, mà còn là tác giả của nhiều công trình có giá trị học thuật cao.

Lời kết
Logic học Phật giáo không chỉ là một cuốn sách dành cho các nhà nghiên cứu hay học viên cao học, mà còn là một tài liệu tham khảo quý giá cho bất kỳ ai quan tâm đến triết học phương Đông. Tác phẩm là một minh chứng rõ ràng về giá trị và sự sâu sắc của tư duy logic phương Đông, đồng thời khẳng định rằng tri thức không có biên giới, và mọi nền văn minh đều có đóng góp riêng vào sự tiến bộ của nhân loại.

Dành thời gian đọc cuốn sách này, bạn không chỉ khám phá những phương pháp lập luận sắc bén, mà còn cảm nhận được chiều sâu trí tuệ từ một hệ thống triết học đã tồn tại và phát triển hơn một thiên niên kỷ.

*MỤC LỤC LOGIC HỌC PHẬT GIÁO

Lời nói đầu

Lời giới thiệu.

Chương 1

LOGIC HỌC PHẬT GIÁO – NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH VÀ SỰ PHÁT TRIỂN..

I. Những tư tưởng Logic học Phật giáo thời kỳ tiền Dignāga…..

II. Thực tại luận và nhận thức luận trong triết học Phật giáo……

III. Cuộc canh tân Logic học cổ Ấn Độ của Dignāga và Dharmakīrti.

Chương 2

NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LOGIC HỌC PHẬT GIÁO.

I. Mục đích, phạm vi của Logic học Phật giáo

II. Hiện lượng và các loại hình hiện lượng

III. Tỷ lượng và các loại tỷ lượng.

IV. Phi lượng và các loại phi lượng

Chương 3

GIÁ TRỊ NHẬN THỨC CỦA LOGIC HỌC PHẬT GIÁO

I. Giá trị của Logic học Phật giáo nhìn từ góc độ nhận thức luận

II. Giá trị của Logic học Phật giáo nhìn từ góc độ Logic học.

KẾT LUẬN.

PHỤ LỤC

TÀI LIỆU THAM KHẢO

*Về tác giả TS. Phạm Quỳnh

Tiến sĩ Triết học, Cử nhân Luật học.

– Chuyên nghiên cứu lĩnh vực Triết học phương Đông, Logic học phương Đông.

• Hiện đang là PTBT của NXBGDVN.

Tham gia đào tạo, cố vấn khoa học tại:

• Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội;

• Khoa Triết học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội;

• Trung tâm Biên phiên dịch Tư liệu Phật giáo Quốc tế – Vĩnh Nghiêm Tùng Thư.

Sách đã xuất bản:

• Logic học Phật giáo, Nxb Chính trị Quốc gia, (2014), Nxb Dân Trí, (2023)

• Logic học Đại cương, Nxb Chính trị Quốc gia, (2014, 2016)

• Sách giáo khoa môn Đạo đức lớp 1, 2, 3 (Chủ biên – Đồng chủ biên), Nxb Giáo dục Việt Nam

• Và trên 60 cuốn sách viết cho giáo dục phổ thông.